از جمله مهمترین مراحل ساخت و طراحی آزمایشگاه ، سکوبندی و میزبندی میباشد، که از جمله فعالیت های شرکت پویش شیمی می توان به مشاوره راه اندازی و طراحی آزمایشگاه نیز اشاره کرد . طراحی و ساخت سکوهای آزمایشگاهی و تجهیز آن ها می تواند گام بزرگی در جهت ایمن سازی و ارتقا کیفیت آزمایشگاه داشته باشد.
سکوبندی آزمایشگاهی چیست ؟
سکوبندی های آزمایشگاهی از جمله موارد اساسی در آزمایشگاه ها می باشند. که شامل انواع کمد ها ، کشو ها، قفسه ها و کابینت هایی هستند که دسترسی در لابراتور را برای کاربران راحت می کنند .
از کاربرد های میزبندی و سکوبندی آزمایشگاه در ثابت نگه داشتن مواد شیمیایی می باشد ، چرا که تکان خوردن بسیاری از مواد شیمیایی موجود در آزمایشگاه موجب اشتعال و فعال شدن آن ماده شیمیایی می شود.
دمای مناسب نیز از جمله موارد استفاده از سکوبندی ها در آزمایشگاه است، برخی مواد شیمیایی باید در دماهای پایین و ثابت و به دور از نور خورشید انبار شوند .
جنس سکوبندی های آزمایشگاهی
کمد ها و قفسه ها در سکوبندی های آزمایشگاهی باید دارای ویژگی هایی باشند ، برای مثال : جنس کمد ها باید به گونه ای باشد که اگر ماده ی شیمیایی تبخیر یا تصعید شد ، در درجه اول بخارات از کمد ها خارج نشود، و در درجه دوم مقاومت کمد ها به قدری بالا باشد که در اثر ماندگاری مواد شیمیایی دچار خوردگی، زنگ زدگی و به طور کلی تخریب نشوند.
میزها در سکوبندی آزمایشگاهی
سطح میز کار در آزمایشگاه های شیمی ، باید جنسی داشته باشد که به وسیله اسید ها و یا سایر مواد خورنده به راحتی آسیب نبیند و البته به راحتی قابل پاک سازی و نظافت باشد. بهتر است سطح یک تکه باشد تا درزهای کمتری داشته باشد.
چرا آزمایشگاه ها را سکوبندی می کنند ؟
مهمترین دلیل سکوبندی آزمایشگاهی بالابردن امنیت لابراتور و آزمایشگاه است ، از دیگر دلایل استفاده از سکوها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- ایجاد شرایط مساعد برای کاربری آسان پرسنل آزمایشگاه
- امکان تمیز و ضدعفونی کردن آسان
- داشتن اتصالات لازم به تاسیسات تخصصی مثل سیستم فیلتراسیون و خروجی هود های آزمایشگاهی و یا خروجی فاضلاب.
- دسترسی آسان به زیرساخت های تاسیساتی و الکتریکی
- ایجاد قابلیت تعمیر و جایگزینی اجزای آسیب دیده
- داشتن قابلیت جا به جایی و تغییر در چیدمان (سکوبندی مدولار با قابلیت جابه جایی)
- ابعادی مطابق با استـاندارد ها و الزامات آزمایشگاه ها
- مقاومت بالا دربرابر خوردگی، آسیب های فیزیکی و شیمیایی
- داشتن طراحی و رنگبندی، مناسب و دلنشین
اجزای سکوبندی آزمایشگاهی :
- سکوی آزمایشگاهی
- میز توزین یا میز کار
- سینک ها و شیرآلات آزمایشگاهی
- کابینت های نگهداری مواد
- پارتیشن
انواع سکوبندی های آزمایشگاهی :
- سکوبندی یک طرفه آزمایشگاه : از جمله پرکاربردترین انواع سکوبندی های آزمایشگاهی ، سکوبندی یک طرفه آزمایشگاه است. سکو های یک طرفه با نصب بر کنار دیوار، امکان استفاده یکطرفه را برای کارمندان فراهم می کند.
سکو های یک طرفه دارای ابعاد و اندازه های متفاوتی هستند، که بسته به نیاز و نوع کارکرد قابل سفارش می باشند.
کابینت های یک طرفه آزمایشگاهی که دارای صفحه ی یک تکه ای از جنس : سنگ گرانیت، استیل، اپوکسی رزین، سرامیک ضد اسید و فرمیکا (HPL) می باشد، از قابلیت نصب سینک، انواع شیرآلات آزمایشگاهی، پریز برق و… نیز برخوردار است.
- سکوبندی دو طرفه آزمایشگاه (جزیره) : میزهای دو طرفه آزمایشگاهی که به آن ها جزیره نیز می گویند ،از دیگر انواع سکوبندی آزمایشگاهی هستند ، که با نصب در وسط محیط آزمایشگاه امکان استفاده دو طرفه را برای کارمندان آزمایشگاه فراهم می کنند.
براساس استاندارهای جهانی آزمایشگاهی این سکو ها باید ارتفاعی به اندازه 85 الی 90 سانتی متر و عرضی به اندازه 120 الی 160 سانتی متر داشته باشند . این سکوها قابلیت نصب شلف و سینک را نیز دارند .
کابینت های آزمایشگاهی
نصب و جایگذاری کابینت های آزمایشگاهی در سکوبندی آزمایشگاهی اهمیت ویژه ای دارد .
نصب کابینت های آزمایشگاهی امکان چیدمان دلخواه و دسترسی راحت در آزمایشگاه را به کاربر می دهد .
ازین رو براساس نوع کاربری آن ها را به دو شکل طراحی و نصب می کنند.
- کابینت های زمینی آزمایشگاه : این کابینت ها با قابلیت تنظیم ارتفاع از سطح زمین به عنوان میز کار پرسنل آزمایشگاه استفاده می شوند . این کابینت ها می توانند دارای پایه ثابت یا معلق باشند .
کابینت های پایه ثابت بدنه و اسکلتشان در مواردی که تکیه گاهی همچون دیوار وجود داشته باشد، به وسیله پیچ هایی به دیوار متصل می شوند تا از حرکت و جابه جایی آن ها جلوگیری شود.
اما کابینت های چرخ دار یا معلق قابلیت جابه جایی دارند کما اینکه پایه آنها باید دارای چرخ ضامن دار باشد تا از حرکت ناخواسته بتوان جلوگیری کرد .
- کابینت های دیواری آزمایشگاه : این کابینت ها در بخش بالایی متصل به دیوار نصب می شوند .
ازکابینت های دیواری برای نگهداری مواد سبک و بی خطر در آزمایشگاه استفاده می شود .
کابینت های دیواری عموما بالای سطح میز کار قرار می گیرند ، این کابینت ها می توانند دارای لامپ هایی باشند که روشنایی لازم برای کار کردن را روی سطح میز کار را تامین کنند . کابینت های دیواری اگر درب های شیشه ای داشته باشند بدون نیاز به باز کردن درب آن ها می توان محتویات موجودشان را تشخیص داد .
اما داشتن درب شیشه ای نیازمند قاب های ضد زلزله است، تا در هنگام بروز حوادث ایمنی آزمایشگاه تهدید نشود.
در طراحی کابینت های دیواری باید به این نکته توجه کرد، که همواره باید عمق کابینت های دیواری از عمق کابینت های زمینی باید کمتر باشد .
براساس استاندارد های بین المللی ، درب کابینت ها نیز باید عقب تر از نقطه شروع سطح میز کار قرار داشته باشد تا منع از برخورد سر پرسنل حین کار با کابینت شود .
صفحه رویه آزمایشگاه
جزء جدایی ناپذیر سکوبندی آزمایشگاه ها صفحه رویه های بدون درز و یکپارچه هستند . این صفحه ها در برابر مواد شیمیایی مختلف مقاومت های گوناگونی نیز دارند بنابراین مقاومت آن ها در برابر مواد شیمیایی گوناگون فاکتور اصلی انتخاب جنس آن ها است .
شیرآلات آزمایشگاهی :
شیرآلات آزمایشگاهی بر رووی سینک ها و میزهای کار نصب می شوند.
شیرآلات آزمایشگاهی دارای انواع شیرهای آب، شیرهای گاز، شیرهای هوا و شیرهای وکیوم هستند .
شیرآلات آزمایشگاهی باید مقاومت بالا و خاصیت ضد خورندگی باشند تا در برابر مواد شیمیایی مقاومت کنند .
استفاده و کاربری شیرآلات براساس نوع آزمایشگاه تهیه و جایگذاری میشود .
سیستم تهویه و هود های آزمایشگاهی :
استفاده از مواد شیمیایی سمی خطرناک و اغلب خورنده در آزمایشگاه ها نیازمند سیستم تهویه مناسب می باشد که این سیستم های تهویه آزمایشگاهی هود نام دارند .
هود ها و هواکش ها نیاز اساسی هر آزمایشگاه هستند که سلامت پرسنل را تضمین میکنند .
4 تفاوت اصلی سکوبندی آزمایشگاهی و سکوبندی میکروبیولوژیکی :
یکی از دلایل تفاوت سكوبندي آزمايشگاهي و ميكروبيولوژي ،نیاز به استریلازیسیون است .
آزمایشگاه هایی که به فضای استریل نیاز دارند ، در اتاق های تمیز لازم است از کف پوش و دیوار پوش هایی استفاده کنند که صاف و بدون درز باشند تا به راحتی بتوان آ نها را تمیز کرد.
اما در آزمایشگاه های شیمیایی مقاومت کف پوش ها نسبت به مواد شیمیایی اهمیت دارد.
دربخش تعبیه سینک ها در سکوبندی نیز سینک های پلیمری ضد اسید بیشتر در آزمایشگاه های شیمی مورد استفاده قرار می گیرد، این در حالی است که سینک های استیل به علت این که راحت تر ضد عفونی می شوند ، در سکوبندی آزمایشگاه های بیمارستانی و پزشکی استفاده می شوند .
هود های مورد استفاده در سکوبندی آزمایشگاه های میکروبیولوژی هود لامینار یا هود میکروبی هستند . هود لامینار از لحاظ عملکرد و ساختار با هود های شیمیایی تفاوت دارند چرا که آزمایشگاه های میکرو بیولوژی با میکروارگانیسم ها و مواد آلوده در ارتباط هستند و هود های لامینار از نفوذ این میکروب ها جلوگیری می کنند .
هود هایی با بدنه ی فولادی و پوشش الکترواستاتیکی که در برابر آسیب مواد شیمیایی و خوردگی مقاوم هستند برای استفاده آزمایشگاه های شیمیایی کاربرد دارند . سطح کار داخلی این هود ها به گونه ای ساخته و طراحی شده که در برابر حرارت و مواد خورنده آسیب نبیند و مقاوم باشند .
سکوبندی آزمایشگاه ها بسیار مهم و حائز اهمیت می باشد ،که بهتر است در ساخت و طراحی آن ها از مشاوران متخصصان کمک بگیرید. تیم مشاوران پویش شیمی آماده کمک رسانی و مشاوره تخصصی در زمینه راه اندازی انواع آزمایشگاه ها براساس استانداردهای بین المللی می باشد .
