توضیحات
یکی از دستگاه‌های آزمایشگاهی که در زمینه گرمایش و افزایش دما استفاده می‌شود، شوف بالن نام دارد. به این دستگاه منتل آزمایشگاهی نیز گفته می‌شود. در واقع همان طور که از نام آن پیداست، وظیفه این وسیله این است که دمای محتویات یک بالن را افزایش دهد. برخلاف ابزاری مثل چراغ بونزن، این دستگاه صرفا برای گرمایش بالن و مواد درون آن ساخته شده است.
شوف بالن یا هیتر منتل دارای یک محفظه است. در این محفظه با توجه به نوع دستگاه (برق یا گاز)، گرما ایجاد می‌شود. البته امروزه اکثر نمونه‌ها توسط برق و المنت حرارتی خود کار می‌کنند. المنت در این محفظه گرما را تولید کرده و به قسمت بالایی انتقال می‌دهد. قسمت بالایی مقعر شده تا انتهای بالن استاندارد به خوبی در آن قرار بگیرد.
مزایای شوف بالن
یکی از مزایایی آن این است که با توجه به انطباق قسمت قرار گیری آن با انتهای بالن، این ظرف کج نخواهد شد و محتویات آن به بیرون نخواهد ریخت. وقتی بالن در جای خود قرار گرفت و ثابت شد، گرما به صورت غیرمستقیم به آن انتقال پیدا می‌کند. یعنی مانند چراغ بونزن شعله مستقیم وجود ندارد.
این موضوع می‌تواند به گرمایش یکنواخت و همچنین جلوگیری از خطرات احتمالی کمک شایانی نماید. همچنین برخی از مدل‌ها دارای قابلیت‌هایی مثل داشتن همزن هستند. همزن کار گرمایش را بسیار ساده‌تر می‌کند، زیرا این امکان به صورت خودکار روی چراغ وجود ندارد.
البته یکی از موارد مهم که باید حین استفاده از این دستگاه رعایت شود، دانستن و رعایت حداکثر توان دستگاه و همچنین حداکثر تحمل گرمایی بالن است. در صورتی که به این مورد دقت نشود، ممکن است بالن آسیب ببیند و باعث حادثه شود.
علاوه بر این با توجه به دمای بالای شوف بالن، باید از قرار گرفتن وسایل آسیب پذیر مانند وسایل پلاستیکی، پارچه، توری قابل اشتعال، مواد قابل اشتعال و امثال آن جلوگیری شود.
انواع شوف بالن
- شوف بالن تک خانه
- شوف بالن سه خانه
- شوف بالن شش خانه
- شوف بالن همزن دار
- شوف بالن توری دار
- شوف بالن دیجیتال و آنالوگ
شوف بالن تک خانه، سه خانه و شش خانه
با توجه به کاربردی که دستگاه در آزمایشگاه دارد، انواع مختلفی از نظر ظرفیت کاری برای آن متصور است. شوف بالن تک خانه در آزمایشگاه‌هایی کاربرد دارد که استفاده اندکی دارند. مدل‌های سه خانه و شش خانه نیز دارای ظرفیت بیشتر هستند و قابلیت گرمایش چندین بالن را به طور همزمان دارند. آزمایشگاه‌های صنعتی و بیمارستانی مشترک این انواع شوف بالن چند خانه هستند.
شوف بالن همزن دار، توری دار، دیجیتال و آنالوگ
برخی قابلیت‌های دیگر مدل‌های مختلف شوف بالن نیز عبارت اند از داشتن همزن، توری و دیجیتال بودن. در مدل دیجیتال برخلاف آنالوگ می‌توانید تنظیمات و مقادیر دما را به صورت دیجیتال وارد کنید. در حالی که مدل آنالوگ دارای قابلیت تنظیم دستی با درجه چرخان است.
شوف بالن همزن دار نیز می‌تواند محتویات درون بالن را هم بزند. این موضوع خصوصا برای انتقال یکنواخت و یکدست حرارت بسیار مهم است. مخصوصا وقتی که یک محلول خاص باید درون بالن حین حرارت دیدن، به شکل دائم هم بخورد و میکس شود. یا سوسپانسیونی که ته نشین نشدن آن حین فرآیند مهم است.
کاربرد شوف بالن
همان طور که گفتیم، استفاده از آن برای گرمایش محتویات بالن انجام می‌گیرد. یعنی یک بالن حاوی جامد یا مایع روی آن قرار گرفته و دمای آن افزایش پیدا می‌کند. با توجه به مدل دستگاه، دما حتی می‌تواند تا 450 درجه سانتی گراد بالا رود. این موضوع برای گرمایش برخی مواد و رساندن برخی محلول‌ها به نقطه جوش ضروری و مهم است. البته در دماهای بالا، استفاده از بالن مناسب ضروری است.
بنابراین از نظر عملکرد، کارکرد آن گرمایش جامدها و سیالات، جوشاندن محلول‌ها، رسوب گیری از برخی مواد و امثال آن است. محل کاربرد این دستگاه گسترده است. در واقع در آزمایشگاه‌هایی که در آن‌ها از بالن استفاده می‌شود و گرمایش محتویات آن مورد نیاز است مانند آزمایشگاه‌های شیمی، بیولوژی، پزشکی و داروسازی و میکروبیولوژی از شوف بالن بهره برد.
