در آزمایشگاه های مختلف از ابزار و وسایل گوناگونی استفاده می شود. یکی از پر کاربرد ترین آن ها سمپلر نام دارد. انتخاب سمپلر مناسب آزمایشگاه کار بسیار مهمی است که نیازمند توجه به یک سری نکات و اصول است. اگر می خواهید برای ازمایشگاه تان سمپلر تهیه نمایید به نکاتی که در ادامه ذکر می کنیم توجه کنید تا بتوانید انتخابی مناسب داشته باشید.
سمپلر یا میکرو پیپت چیست؟
یکی از ابزار آلات مهمی که در هر آزمایشگاهی یافت می شود و کاربردی است، سمپلر یا میکرو پیپت نام دارد. از این وسیله برای انتقال دقیق مایعات و اندازه گیری آن ها در حجم های اندک استفاده می شود. سمپلر ها با توجه به میزان اندازه گیری در حجم های مختلف 2/0 تا 1000 میکرولیتر وجود دارند و بر همین اساس کاربردهای آن ها نیز متفاوت خواهد بود. مایعی که با این دستگاه جمع آوری می شود، در قسمتی به نام سر سمپلر جمع می شود که در قسمت ابتدایی سمپلر قرار می گیرد. سر سمپلرها نیز با توجه به ظرفیت شان به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند.
با توجه به کار دقیق سمپلر باید در انتخاب آن دقت شود زیرا در صورتی که در انتخاب آن دقت کافی نداشته باشید ممکن است در آزمایشات مختلف با مشکلاتی رو به رو شوید و نتایج آزمایشات نیز دقیق نباشد. در ادامه نکاتی را در این زمینه ذکر می کنیم.
با توجه به نیاز آزمایشگاه، سمپلر مناسب تهیه نمایید.
همانطور که گفتیم سمپلر انواع مختلفی دارد. شما باید با توجه به ماهیت نمونه ها و مقداری که قصد حجم برداری از آن را دارید، سمپلر مناسب خود را انتخاب نمایید. به طور کلی از نظر کارکرد می توان سمپلر ها را به 2 دسته تقسیم کرد که عبارت است از: سمپلر جا به جایی مثبت و سمپلر جا به جایی هوا.
برای جا به جا کردن محلول های آبی، استفاده از سمپلر های جا به جایی هوا نتایج بسیار دقیق تری را ارائه می دهد. در این نوع سمپلر، همیشه حجم مشخصی از هوا بین پیستون و نمونه وجود دارد که باعث می شود نمونه به صورت مستقیم با سمپلر تماس نداشته باشد. این نوع سمپلر از جمله رایج ترین نوع سمپلر مورد استفاده در آزمایشگاه ها به شمار می رود.
در صورتی که در آزمایشگاه خود با نمونه های خاص مانند نمونه های رادیواکتیو، نمونه های بسیار ویسکوز، نمونه های بسیار چگال و نمونه های خورنده سر و کار دارید، بهتر است از سمپلر جا به جایی مثبت استفاده نمایید. در این نوع سمپلر، پیستون قسمتی یکپارچه از نوک سمپلر بوده و با نمونه به صورت مستقیم در تماس می باشد. با توجه به این توضیحات شما باید بر اساس نمونه هایی که دارید، از سمپلر مناسب استفاده نمایید تا نتایج دقیق تری به دست آورید. ادامه چند نوع سمپلر را نام می بریم.
انواع سمپلر از نظر حجم
سمپلرها از نظر حجم دارای 2 نوع حجم ثابت و حجم متغیر هستند. سمپلرهای حجم ثابت برای حجم برداری از مقدار مشخصی از نمونه کاربرد دارند در صورتی که سمپلرهای حجم متغیر برای انتقال حجم های مختلفی از نمونه متناسب با ظرفیت مشخص شده برای سمپلر، مناسب هستند.
تفاوت این دو سمپلر در این است که تعداد قطعات درگیر در مدل سمپلر حجم ثابت کمتر است که باعث می شود سرویس و کالیبراسیون آن در مقایسه با سمپلر حجم متغیر راحت تر باشد. این مسئله در زمان خرید بسیار مهم و تاثیرگذار است. علاوه بر این اگر همواره در آزمایشگاه خود با حجم مشخصی از نمونه ها سر و کار دارید، استفاده از سمپلر حجم ثابت می تواند نتایج دقیق تری را به شما ارائه دهد.
انواع سمپلر از نظر تعداد کانال
سمپلرها بر اساس تعداد کانال نیز متفاوت هستند که در زمان خرید باید به آن توجه کنید به همین دلیل باید به تعداد نمونه ها و ظروفی که باید نمونه ها در آن ها تخلیه شوند نیز توجه داشته باشید. معمولا برای کارهای رایج آزمایشگاهی سمپلر تک کاناله مناسب است اما اگر نیاز دارید از یک نمونه مکررا حجم برداری کنید برای راحتی کار و افزایش سرعت، سمپلر چند کاناله مناسب می باشد.
سمپلر مکانیکی و الکترونیکی
استفاده از سمپلر الکترونیکی خطاهای اندازه گیری را کاهش می دهد اما در نظر داشته باشید که این نوع سمپلر وزن بیشتری نسبت به سمپلر مکانیکی دارند. به همین دلیل در صورتی که می خواهید طولانی مدت از سمپلر استفاده نمایید، استفاده از نوع الکترونیکی آن مناسب نخواهد بود. علاوه بر آن، قیمت سمپلر الکترونیکی و هزینه تعمیر و نگه داری آن نیز بیشتر از نوع مکانیکی آن است.
در زمان خرید به دقت و کیفیت سمپلر توجه کنید.
یکی از معیارهای مهم برای خرید سمپلر، دقت و درستی آن است. استفاده از سمپلر کالیبره و با کیفیت خطاهای اندازه گیری را کاهش می دهد و نتایج قابل اطمینان تری را به شما ارائه می دهد. در زمان خرید گواهی انطباق کالیبراسیون را دریافت نمایید تا از کیفیت و دقت دستگاه مطمئن شوید.
در طراحی سمپلر باید اصول ارگونومی رعایت شده باشد
شما در آزمایشگاه ممکن است ساعت های زیادی را با سمپلر کار کنید به همین دلیل بسیار مهم است که این وسیله وزن کمی داشته باشد و طراحی آن ارگونومیک باشد تا در زمان استفاده از آن آسیبی به دست و سایر اندام شما وارد نشود. در غیر این صورت ممکن است دچار عارضه آسیب فشار تکراری شوید که یکی از اختلالات رایج در آزمایشگاه به حساب می آید.
در دسترس بودن قطعات سمپلر مهم است
سمپلر مانند هر وسیله دیگری عمری دارد. نحوه استفاده از دستگاه، کیفیت قطعات آن، طراحی وسیله و … در عمر مفید دستگاه موثر است. با این حال امکان خراب شدن آن وجود دارد. در این شرایط دستگاه یا باید تعمیر شود و یا برخی از قطعات آن تعویض شود. به همین دلیل باید توجه داشته باشید که قطعات سمپلر در بازار وجود داشته باشد تا هر زمان که نیاز شد بتوانید به راحتی آن ها را تهیه نمایید.
سمپلری تهیه کنید که قابل اتوکلاو بوده و به راحتی تمیز شود
یکی از مهم ترین ویژگی هایی که سمپلر باید داشته باشد قابل اتوکلاو بودن است. اتوکلاو کردن فرآیندی است که در آن سمپلر در دمای 121 درجه سانتی گراد به مدت 20 دقیقه تحت فشار بخار گرفته و استریل می شود. به همین دلیل مهم است که سمپلری که تهیه می کنید تحمل این شرایط را داشته باشد و در این شرایط دچار تغییر شکل نشود و کیفیت آن حفظ شود.
نکته مهم دیگر آن است که سمپلر باید به گونه ای باشد که به راحتی تمیز شود و مطابق با راهنمای ارائه شده سازنده، آلودگی زدایی شود. در این شرایط زمانی که سمپلر بر اثر مجاورت با نمونه های مختلف، آلوده شود به راحتی می توانید با مواد مشخصی آن را ضد عفونی و تمیز نمایید. به همین دلیل کیفیت سمپلر باید به گونه ای باشد که در اثر تماس با مواد شوینده، اشعه های UV و… واکنشی نداده و تغییر نکند.
با در نظر گرفتن نکاتی که در این مقاله ذکر کردیم می توانید بهترین و مناسب ترین سمپلر آزمایشگاه خود را تهیه نمایید. شما می توانید هر گونه سوال و ابهام خود را از کارشناسان پویش شیمی رسام البرز بپرسید و برطرف نمایید.
